Rodzicielstwo Bliskości

Rodzicielstwo bliskości (ang. Attachment Parenting) – termin utworzony przez amerykańskiego pediatrę Williama Searsa, określający filozofię rodzicielską opartą na zasadach teorii przywiązania w psychologii rozwojowej, która mówi, że dziecko tworzy z opiekunami silną więź emocjonalną, mającą wpływ na całe jego przyszłe życie.

Rodzicielstwo Bliskości jest jednym z najstarszych sposobów opiekowania się dzieckiem. 

W rzeczywistości to sposób, w jaki rodzice od wieków opiekowali się dziećmi, dopóki na scenie nie pojawili się doradcy do spraw wychowania i nie podali rodzicom przykładu, w jaki sposób wychowywać dziecko, nie w zgodzie z jego potrzebami, a według opracowań książkowych. Wystarczy wyobrazić sobie rodzinę, w której dopiero co na świat przyszło dziecko, a mieszka ona na bezludnej wyspie. Nie ma tam książek, doradców lub teściów, którzy zasypują rodziców radami dotyczącymi wychowania dziecka.

Siedem zasad Rodzicielstwa Bliskości to zasady, które tacy rodzice zastosowaliby w sposób naturalny, ponieważ wypływają one z tradycji i sposobów wychowania dziecka kształtowanych na przestrzeni wieków.

Dla mnie osobiście RB jest intuicyjnym i w pełni zgodnym z naturą sposobem wychowywania dziecka. To takie wychowywanie w zgodzie z własną naturą, z takim najbardziej prostym sposobem reagowania na potrzeby dziecka. Moim wyznacznikiem czy coś mieści w pojęciu RB jest próba zadania samemu sobie pytania – czy to chce zrobić jest zgodne z moją naturą i czy chciałbym będąc dzieckiem czegoś takiego doświadczyć? Jeżeli odpowiedzi na obydwa pytania są na tak – to robię to i mogę powiedzieć, że mieści się to pojęciu Rodzicielstwa Bliskości.
– Tomasz Kondzielnik

 

Rodzicielstwo Bliskości jest:

  • reagowaniem na potrzeby dziecka,
    które oznacza, że matka lub ojciec wie, kiedy powiedzieć Nie, a kiedy Tak
  • czułym rodzicielstwem,
    poprzez stawanie się wrażliwym na sygnały niemowlęcia, rodzic uczy się odczytywać poziom potrzeb dziecka. Ponieważ dziecko ufa, że jego potrzeby zostaną zaspokojone, a to, co ma do zakomunikowania wysłuchane – niemowlę uczy się wierzyć w swoje możliwości dawania czytelnych sygnałów. W rezultacie maleństwo daje bardziej zrozumiałe sygnały i dzięki temu komunikacja rodzic-dziecko jest prostsza
  • narzędziem,
    narzędzia służą do wykonania jakiejś pracy. Im są lepsze, tym lepiej można wykonać daną pracę. Dlatego też, gdy mowa o RB, nie opisuje się kroków, a narzędzia, gdyż spośród nich można wybrać te, które najbardziej odpowiadają rodzicom w budowaniu ich związku z dziećmi. Kroki natomiast oznaczają, że trzeba zrobić je wszystkie, aby praca została dobrze wykonana. Rodzicielstwo Bliskości jest interakcją z dzieckiem, a narzędzia bliskości pomagają w utrzymaniu jej. Gdy matka i ojciec raz nawiążą bliski kontakt z maleństwem, ich związek (dyscyplina, opieka zdrowotna, i codzienna zabawa) staje się przyjemniejszy i bardziej naturalny.

Siedem Narzędzi Bliskości:

  1. Więź uczuciowa podczas narodzin:
    Sposób, w jaki rodzice i dziecko rozpoczynają wspólne życie, pomaga we wczesnym rozwoju bliskości. Dni i tygodnie po narodzinach, to okres bardzo delikatny. W tym czasie głównym celem matki i dziecka jest bycie blisko. Dziecko zaraz po narodzinach odczuwa naturalną, biologiczną potrzebę bliskości, a matka – intuicyjnie pragnie się nim opiekować. To pomaga wzajemnemu dopasowaniu się do swoich potrzeb. Każdy z członków tej biologicznej pary dochodzi do porozumienia na samym początku, czyli wtedy, kiedy niemowlę najbardziej tego potrzebuje a matka jest gotowa do opieki
  2. Karmienie piersią:
    Karmienie piersią jest treningiem w odczytywaniu sygnałów dziecka. Naturalne karmienie pomaga matce odczytywać sygnały dziecka, jego mowę ciała, co jest pierwszym krokiem do poznania go. Karmienie piersią zapewnia dziecku i matce mądry początek w ich wspólnym życiu. Mleko z piersi zawiera wyjątkowe składniki pokarmowe, których nie można sztucznie wyprodukować ani kupić. Karmienie piersią ulepsza porozumienie między matką i dzieckiem poprzez stymulację jej ciała do produkcji prolaktyny i oksytocyny, hormonów zapewniających przepływ matczynych uczuć
  3. Noszenie dziecka:
    Bliskość fizyczna sprzyja ufności Noszone dziecko uczy się wielu rzeczy w ramionach aktywnego opiekuna. Noszone dzieci są rzadziej kapryśne i częściej znajdują się w stanie czujnego spokoju, który stymuluje odkrywanie świata. Noszenie dziecka usprawnia jego wrażliwość na rodziców. Ponieważ dziecko jest blisko matki lub ojca, rodzic także ma okazję, by lepiej poznać swoje maleństwo.
  4. Spanie blisko dziecka:
    Każda rodzina wypracowuje swój własny sposób spania, który jest najlepszy dla wszystkich jej członków. Wspólne spanie z dzieckiem oznacza więcej czasu na bliski kontakt z nim i pozwala zabieganemu w czasie dnia rodzicowi znowu poczuć się blisko dziecka w czasie snu. Ponieważ większość maleństw obawia się nocy, spanie w pobliżu dziecka, dotyk i karmienie zmniejszają nocny lęk przed separacją i pomagają mu nauczyć się, iż sen to przyjemny i niegroźny stan
  5. Wiara, że płacz dziecka jest jego sposobem komunikacji:
    Maleństwa płaczą, aby coś przekazać, a nie manipulować rodzicem Płacz dziecka jest sygnałem, który ma pomóc mu w przetrwaniu, a rodzicom w odkrywaniu dziecka. Troskliwe reagowanie na płacz buduje zaufanie. Dzieci wierzą, że opiekunowie reagują na ich sygnały. Z kolei Rodzice stopniowo uczą się wierzyć we własne umiejętności i zauważają, że potrafią sprostać wymaganiom dziecka. To znacznie podnosi poziom komunikacji rodziców i niemowlęcia. 
  6. Wystrzeganie się dziecięcych „treserów”:
    Rodzicielstwo Bliskości uczy, jak rozróżniać porady, szczególnie te promujące surowy i radykalny styl rodzicielstwa, który nakazuje trzymania się ścisłego rozkładu, a nie obserwacji dziecka, styl, który można potocznie nazwać: „niech się wypłacze”. Ten wygodny styl bycia rodzicem nie przynosi długotrwałych korzyści ale wieloletnie straty. Nie jest to zatem mądra inwestycja. Takie zimne style wychowania kreują dystans między rodzicem i dzieckiem i nie pozwalają matce i ojcu na stanie się ekspertami w odczytywaniu sygnałów dziecka
  7. Równowaga:
    W gorliwości, aby zapewnić dziecku wszystko to, co najlepsze, rodzice mogą zaniedbać swoje potrzeby, a co za tym idzie, zaniedbać swoje małżeństwo. Kluczem w utrzymaniu równowagi w byciu rodzicem jest właściwe reagowanie na sygnały dziecka, pewność, kiedy powiedzieć Tak a kiedy Nie, a także przyznanie się, że czasem potrzebna jest pomoc z zewnątrz
Rodzicielstwo jest zbyt indywidualne, a dziecko zbyt skomplikowane, by mówić o jednym właściwym stylu wychowania.

Rodzicielstwo Bliskości jest raczej podejściem niż zbiorem reguł i zasad. Właściwie jest stylem, który rodzice mogą stosować instynktownie. Najważniejsze jest nawiązanie bliskości z dzieckiem, a przytoczone siedem zasad głównych pomaga w nawiązaniu jej. Gdy rodzice zbudują tę więź, powinni trzymać się tego, co działa, a zmodyfikować to, co im nie odpowiada. W ten sposób rodzic wypracowuje swój własny styl opieki, który pozwala zarówno dziecku, jak i rodzicom na „dopasowanie się” – słowo, które bardzo oszczędnie opisuje związek między rodzicami i dzieckiem.

źródło – Maria Tyczyńska „7 filarów Rodzicielstwa Bliskości”