Rodzicielstwo bliskości (ang. Attachment Parenting) – termin utworzony przez amerykańskiego pediatrę Williama Searsa, określający filozofię rodzicielską opartą na zasadach teorii przywiązania w psychologii rozwojowej, która mówi, że dziecko tworzy z opiekunami silną więź emocjonalną, mającą wpływ na całe jego przyszłe życie.
Rodzicielstwo Bliskości jest jednym z najstarszych sposobów opiekowania się dzieckiem.W rzeczywistości to sposób, w jaki rodzice od wieków opiekowali się dziećmi, dopóki na scenie nie pojawili się doradcy do spraw wychowania i nie podali rodzicom przykładu, w jaki sposób wychowywać dziecko, nie w zgodzie z jego potrzebami, a według opracowań książkowych. Wystarczy wyobrazić sobie rodzinę, w której dopiero co na świat przyszło dziecko, a mieszka ona na bezludnej wyspie. Nie ma tam książek, doradców lub teściów, którzy zasypują rodziców radami dotyczącymi wychowania dziecka.
Siedem zasad Rodzicielstwa Bliskości to zasady, które tacy rodzice zastosowaliby w sposób naturalny, ponieważ wypływają one z tradycji i sposobów wychowania dziecka kształtowanych na przestrzeni wieków.
Dla mnie osobiście RB jest intuicyjnym i w pełni zgodnym z naturą sposobem wychowywania dziecka. To takie wychowywanie w zgodzie z własną naturą, z takim najbardziej prostym sposobem reagowania na potrzeby dziecka. Moim wyznacznikiem czy coś mieści w pojęciu RB jest próba zadania samemu sobie pytania – czy to chce zrobić jest zgodne z moją naturą i czy chciałbym będąc dzieckiem czegoś takiego doświadczyć? Jeżeli odpowiedzi na obydwa pytania są na tak – to robię to i mogę powiedzieć, że mieści się to pojęciu Rodzicielstwa Bliskości.
– Tomasz Kondzielnik
Rodzicielstwo Bliskości jest:
- reagowaniem na potrzeby dziecka,
które oznacza, że matka lub ojciec wie, kiedy powiedzieć Nie, a kiedy Tak - czułym rodzicielstwem,
poprzez stawanie się wrażliwym na sygnały niemowlęcia, rodzic uczy się odczytywać poziom potrzeb dziecka. Ponieważ dziecko ufa, że jego potrzeby zostaną zaspokojone, a to, co ma do zakomunikowania wysłuchane – niemowlę uczy się wierzyć w swoje możliwości dawania czytelnych sygnałów. W rezultacie maleństwo daje bardziej zrozumiałe sygnały i dzięki temu komunikacja rodzic-dziecko jest prostsza - narzędziem,
narzędzia służą do wykonania jakiejś pracy. Im są lepsze, tym lepiej można wykonać daną pracę. Dlatego też, gdy mowa o RB, nie opisuje się kroków, a narzędzia, gdyż spośród nich można wybrać te, które najbardziej odpowiadają rodzicom w budowaniu ich związku z dziećmi. Kroki natomiast oznaczają, że trzeba zrobić je wszystkie, aby praca została dobrze wykonana. Rodzicielstwo Bliskości jest interakcją z dzieckiem, a narzędzia bliskości pomagają w utrzymaniu jej. Gdy matka i ojciec raz nawiążą bliski kontakt z maleństwem, ich związek (dyscyplina, opieka zdrowotna, i codzienna zabawa) staje się przyjemniejszy i bardziej naturalny.
Siedem Narzędzi Bliskości:
- Więź uczuciowa podczas narodzin:
Sposób, w jaki rodzice i dziecko rozpoczynają wspólne życie, pomaga we wczesnym rozwoju bliskości. Dni i tygodnie po narodzinach, to okres bardzo delikatny. W tym czasie głównym celem matki i dziecka jest bycie blisko. Dziecko zaraz po narodzinach odczuwa naturalną, biologiczną potrzebę bliskości, a matka – intuicyjnie pragnie się nim opiekować. To pomaga wzajemnemu dopasowaniu się do swoich potrzeb. Każdy z członków tej biologicznej pary dochodzi do porozumienia na samym początku, czyli wtedy, kiedy niemowlę najbardziej tego potrzebuje a matka jest gotowa do opieki - Karmienie piersią:
Karmienie piersią jest treningiem w odczytywaniu sygnałów dziecka. Naturalne karmienie pomaga matce odczytywać sygnały dziecka, jego mowę ciała, co jest pierwszym krokiem do poznania go. Karmienie piersią zapewnia dziecku i matce mądry początek w ich wspólnym życiu. Mleko z piersi zawiera wyjątkowe składniki pokarmowe, których nie można sztucznie wyprodukować ani kupić. Karmienie piersią ulepsza porozumienie między matką i dzieckiem poprzez stymulację jej ciała do produkcji prolaktyny i oksytocyny, hormonów zapewniających przepływ matczynych uczuć - Noszenie dziecka:
Bliskość fizyczna sprzyja ufności Noszone dziecko uczy się wielu rzeczy w ramionach aktywnego opiekuna. Noszone dzieci są rzadziej kapryśne i częściej znajdują się w stanie czujnego spokoju, który stymuluje odkrywanie świata. Noszenie dziecka usprawnia jego wrażliwość na rodziców. Ponieważ dziecko jest blisko matki lub ojca, rodzic także ma okazję, by lepiej poznać swoje maleństwo. - Spanie blisko dziecka:
Każda rodzina wypracowuje swój własny sposób spania, który jest najlepszy dla wszystkich jej członków. Wspólne spanie z dzieckiem oznacza więcej czasu na bliski kontakt z nim i pozwala zabieganemu w czasie dnia rodzicowi znowu poczuć się blisko dziecka w czasie snu. Ponieważ większość maleństw obawia się nocy, spanie w pobliżu dziecka, dotyk i karmienie zmniejszają nocny lęk przed separacją i pomagają mu nauczyć się, iż sen to przyjemny i niegroźny stan - Wiara, że płacz dziecka jest jego sposobem komunikacji:
Maleństwa płaczą, aby coś przekazać, a nie manipulować rodzicem Płacz dziecka jest sygnałem, który ma pomóc mu w przetrwaniu, a rodzicom w odkrywaniu dziecka. Troskliwe reagowanie na płacz buduje zaufanie. Dzieci wierzą, że opiekunowie reagują na ich sygnały. Z kolei Rodzice stopniowo uczą się wierzyć we własne umiejętności i zauważają, że potrafią sprostać wymaganiom dziecka. To znacznie podnosi poziom komunikacji rodziców i niemowlęcia. - Wystrzeganie się dziecięcych „treserów”:
Rodzicielstwo Bliskości uczy, jak rozróżniać porady, szczególnie te promujące surowy i radykalny styl rodzicielstwa, który nakazuje trzymania się ścisłego rozkładu, a nie obserwacji dziecka, styl, który można potocznie nazwać: „niech się wypłacze”. Ten wygodny styl bycia rodzicem nie przynosi długotrwałych korzyści ale wieloletnie straty. Nie jest to zatem mądra inwestycja. Takie zimne style wychowania kreują dystans między rodzicem i dzieckiem i nie pozwalają matce i ojcu na stanie się ekspertami w odczytywaniu sygnałów dziecka - Równowaga:
W gorliwości, aby zapewnić dziecku wszystko to, co najlepsze, rodzice mogą zaniedbać swoje potrzeby, a co za tym idzie, zaniedbać swoje małżeństwo. Kluczem w utrzymaniu równowagi w byciu rodzicem jest właściwe reagowanie na sygnały dziecka, pewność, kiedy powiedzieć Tak a kiedy Nie, a także przyznanie się, że czasem potrzebna jest pomoc z zewnątrz
Rodzicielstwo Bliskości jest raczej podejściem niż zbiorem reguł i zasad. Właściwie jest stylem, który rodzice mogą stosować instynktownie. Najważniejsze jest nawiązanie bliskości z dzieckiem, a przytoczone siedem zasad głównych pomaga w nawiązaniu jej. Gdy rodzice zbudują tę więź, powinni trzymać się tego, co działa, a zmodyfikować to, co im nie odpowiada. W ten sposób rodzic wypracowuje swój własny styl opieki, który pozwala zarówno dziecku, jak i rodzicom na „dopasowanie się” – słowo, które bardzo oszczędnie opisuje związek między rodzicami i dzieckiem.
źródło – Maria Tyczyńska „7 filarów Rodzicielstwa Bliskości”
